چگالی چوب چیست؟ جدول چگالی انواع چوب

چوب به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین مصالح در صنایع مختلف است. یکی از مهم‌ترین خصوصیات چوب که کاربرد و کارایی آن را مشخص می‌کند، چگالی چوب است. چگالی، به عنوان معیار تراکم مواد در چوب، بر ویژگی‌هایی مانند استحکام، وزن و دوام آن تأثیر می‌گذارد. در این مقاله به بررسی جامع چگالی چوب، روش‌های اندازه‌گیری و تفاوت‌های چگالی انواع مختلف چوب می‌پردازیم.

چگالی(دانسیته) چوب چیست؟

چگالی چوب یا همان دانسیته چوب، نشان‌دهنده مقدار جرم موجود در حجم مشخصی از چوب است. این ویژگی مشخص می‌کند که یک قطعه چوب تا چه حد متراکم است و می‌تواند تأثیر مهمی بر استحکام و کاربرد چوب داشته باشد. چگالی چوب معمولاً بر حسب کیلوگرم بر متر مکعب (kg/m³) محاسبه می‌شود.

چه چیزی چگالی چوب را تعیین می‌کند؟

چگالی چوب به عوامل مختلفی از جمله نوع درخت، شرایط رشد، میزان رطوبت و ساختار داخلی سلول‌های چوبی بستگی دارد. چوب‌هایی با تراکم بالا مانند بلوط و افرا چگالی بیشتری دارند و معمولاً سخت‌تر و سنگین‌تر هستند. برعکس، چوب‌هایی مانند کاج و صنوبر که تراکم کمتری دارند، سبک‌تر بوده و برای استفاده در کارهایی که نیاز به مقاومت بالا ندارند، مناسب هستند.

چوب کم‌چگالی چیست؟

چوب‌هایی که چگالی پایینی دارند، معمولاً سبک‌تر هستند و در ساخت محصولاتی که نیاز به وزن کم دارند، استفاده می‌شوند. این نوع چوب‌ها ممکن است انعطاف بیشتری داشته باشند و به راحتی کار شده و برش داده شوند. از جمله چوب‌های کم‌چگالی می‌توان به کاج، صنوبر و سپیدار اشاره کرد.

یک متر مکعب چوب چقدر است؟

چگالی چوب به ما کمک می‌کند تا بفهمیم یک متر مکعب چوب چه مقدار وزن دارد. بسته به نوع چوب، وزن یک متر مکعب چوب متفاوت است؛ برای مثال، یک متر مکعب بلوط (چوبی با چگالی بالا) ممکن است بیش از 700 کیلوگرم وزن داشته باشد، در حالی که یک متر مکعب صنوبر (چوبی با چگالی کم) وزنی در حدود 350 کیلوگرم خواهد داشت.

نحوه محاسبه چگالی چوب

چگالی چوب به صورت نسبت جرم به حجم محاسبه می‌شود. فرمول کلی برای محاسبه چگالی چوب به شکل زیر است:

چگالی = حجم/جرم

برای مثال، اگر وزن یک قطعه چوب 5 کیلوگرم و حجم آن 0.01 متر مکعب باشد، چگالی آن برابر با 500 کیلوگرم بر متر مکعب خواهد بود.

روش‌های اندازه‌گیری جرم مخصوص چوب

اندازه‌گیری چگالی چوب شامل اندازه‌گیری جرم خشک چوب و حجم آن است. سه روش اصلی برای این کار وجود دارد:

1. اندازه‌گیری مستقیم جرم خشک: در این روش چوب به طور کامل خشک می‌شود و جرم آن اندازه‌گیری می‌گردد.
2. روش حجم‌سنجی آب: در این روش، حجم چوب با استفاده از اندازه‌گیری میزان آب جابجاشده محاسبه می‌شود.
3. استفاده از ترازوهای دقیق: برخی ترازوها می‌توانند چگالی مواد را با دقت بالا محاسبه کنند و برای چوب نیز کاربرد دارند.

نحوه محاسبه وزن چوب (فرمول وزن مخصوص چوب)

برای محاسبه وزن چوب، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

وزن چوب = حجم چوب  × چگالی چوب

این فرمول به ما کمک می‌کند وزن تقریبی یک قطعه چوب با حجم مشخص را محاسبه کنیم. دانستن وزن چوب برای برنامه‌ریزی و بارگیری چوب در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی بسیار مهم است.

ارتباط چگالی چوب و آب چیست؟

یکی از ویژگی‌های جالب چگالی چوب، مقایسه آن با چگالی آب است. چگالی آب در دمای اتاق حدود 1000 کیلوگرم بر متر مکعب است. چوب‌های با چگالی کمتر از 1000 کیلوگرم بر متر مکعب به راحتی روی آب شناور می‌مانند، در حالی که چوب‌های سنگین‌تر ممکن است در آب غوطه‌ور شوند.

موارد استفاده از وزن مخصوص چوب

از موارد استفاده ی چگالی چوب این است که می توان حجم و وزن خشک چوب را داشت به عبارتی چگالی با کوره ی خشک را به دست آورد. این کار می تواند در ایجاد و تولید مصنوعات سبک وزن مورد استفاده قرار گیرد. تعیین وزن مخصوص چوب گردو و به دست آوردن وزن و حجم چوب در حالت خشک شده ی آن می تواند برای نجاران در تشخیص نوع کاربری این گونه کارآیی داشته باشد.

در صورتی که در این خصوص نیاز به اطلاعات بیشتری دارید می توانید از بخش فنی شرکت آواچوب و از کارشناسان مجرب و با سابقه ی آن مشاوره دریافت نمایید.

این شرکت با بهره گیری از کارشناسان خبره در زمینه چوب و محصولات چوب توانسته است گامی موثر در خصوص تحقیق و توسعه ی علمی صنعت چوب برداشته و خدمت شایانی را به مشتریان خود در زمینه ی سازه های چوبی داشته باشد.

امروزه با گسترش استفاده از چوب در صنعت ساختمان ، کسب اطلاعات کامل تر و تخصصی تر در این زمینه می تواند به خریداران کمک کند تا چوبی متناسب با سازه ی خود انتخاب نموده و از هزینه های اضافی به دور باشند.

چگالی انواع چوب

در ادامه چگالی انواع چوب‌های پر طرفدار را برای شما آورده ایم:

چوب روسی (نراد)

 وزن مخصوص چوب نراد یا تخته روسی در حدود 450 کیلوگرم در هر متر مکعب است، و میانگین وزن خشک آن به 415 کیلوگرم می‌رسد. این چوب در برابر رطوبت مقاوم است و معمولاً برای ساخت اسکلت‌های چوبی، در و پنجره‌ها و حتی صنایع ساختمان‌سازی به کار می‌رود. چوب نراد به دلیل انعطاف‌پذیری مناسب و قابلیت چسب‌پذیری خوب، از محبوب‌ترین چوب‌های صنعتی به شمار می‌رود.

چوب گردو

چگالی چوب گردو بین 600 تا 930 کیلوگرم در متر مکعب است. این چوب به دلیل چگالی بالا و بافت یکنواخت، مقاومت بسیار خوبی در برابر انقباض و خمش دارد. همچنین، چوب گردو سخت و ماندگار بوده، اما به نسبت چوب‌های سنگین‌تر همچنان وزن متعادلی دارد. از این چوب برای ساخت مبلمان با کیفیت، ابزارهای موسیقی، و لوازم تزئینی استفاده می‌شود.

چوب راش

چگالی چوب راش در محدوده 700 تا 900 کیلوگرم در متر مکعب قرار دارد. این چوب به عنوان چوبی سنگین و نیمه‌سنگین شناخته می‌شود و برای ساخت مبلمان با دوام و مستحکم و سطوح مختلف در خانه‌ها کاربرد دارد. چوب راش دارای بافتی همگن و رنگی ملایم است که به راحتی رنگ و پرداخت می‌شود و در تولید ابزارهای چوبی و کفپوش‌های با کیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چوب ماهون (ماهاگونی)

چگالی این چوب بین 500 تا 850 کیلوگرم در متر مکعب قرار دارد. ماهون طیفی از چگالی‌های مختلف را داراست، اما در کل به عنوان چوبی با چگالی بالا شناخته می‌شود. این چوب به دلیل مقاومت خوب در برابر آب و رطوبت، گزینه‌ای عالی برای ساخت قایق، کابینت‌ها، و مصنوعات چوبی گران‌بها است. بافت نرم و رنگ زیبا باعث شده تا چوب ماهون در تولید مبلمان لوکس نیز کاربرد زیادی داشته باشد.

چوب بلوط

چگالی چوب بلوط بین 600 تا 900 کیلوگرم در متر مکعب متغیر است. این چوب از نظر تراکم در دسته چوب‌های متوسط تا سنگین قرار می‌گیرد و از آن در ساخت دستگیره ابزار، میزها، و سطوح کف استفاده می‌شود. بلوط به دلیل مقاومتی که در برابر حشرات و رطوبت دارد، گزینه‌ای محبوب برای استفاده در فضاهای خارجی نیز هست.

چوب افرا

چگالی چوب افرا بین 620 تا 750 کیلوگرم در متر مکعب است. افرا یک چوب سخت و ریزبافت با چگالی بالا است و از آن برای ساخت مبلمان با دوام، سطوح کف، و حتی کنده‌کاری‌های دقیق استفاده می‌شود. این چوب به دلیل خاصیت سختی و استحکام بالا، به خوبی می‌تواند در برابر ضربات مقاومت کند و به همین دلیل برای ابزارهای ورزشی مانند راکت‌ها نیز استفاده می‌شود.

چوب بالسا

چگالی چوب بالسا بین 110 تا 140 کیلوگرم در متر مکعب است. این چوب بسیار نرم، سبک و در عین حال دارای استحکام بالایی است. رنگ چوب سفید مایل به کرم آن، بالسا را برای ساخت ماکت، ابزارهای هواپیماهای مدل و همچنین صنایع دستی بسیار مناسب می‌سازد. بالسا یکی از سبک‌ترین چوب‌هاست و به راحتی برش و شکل‌دهی می‌شود.

جدول چگالی انواع چوب

در ادامه برای راحتی شما در قالب جدول، چگالی چوب ها را بررسی کرده و آورده ایم:

فرمول محاسبه وزن مخصوص چوب گردو

این نکته مهم است که بدانید که گونه ی چوب و رطوبت آن چه میزان است سپس می توانید به عنوان مثال وزن مخصوص چوب گردو را تعیین نمایید. به طور معمول در زمان این محاسبات رطوبت چوب را دوازده درصد منظور می کنند.

بنابراین برای تعیین وزن مخصوص چوب گردو می بایست ابتدا رطوبت را دوازده در صد در نظر گرفته و وزن چوب را بدست آوریم اما از آنجایی که رطوبت در محیط های مختلف در حال تغییر است و پراکندگی یکسانی ندارد. نمی توان اندازه گیری و محاسبات مشخص را داشت و وزن مخصوص معینی را برای یک چوب منظور کرد. این بدان معناست که به عنوان مثال نمی توان انتظار داشت که وزن مخصوص چوب گردو همواره ۹۰۰ کیلوگرم در متر مکعب باشد و این در شرایط متفاوت محیط تغییر می کند.

مهم ترین عامل در وزن مخصوص چوب گردو

وقتی صحبت از تراک چوب مطرح است ، بایستی سن برداشت آن را بدانید و همان طور که می دانید وزن مخصوص و چگالی چوب از گونه ی چوب متاثر است. اما استفاده کردن از روش هایی مانند هرس کردن نمی توان وزن مخصوص چوب را عوض نمود. به طور معمول آن دسته از چوب هایی که حلقه رشد گسترش یافته ای دارند، دارای وزن مخصوص و چگالی کمتری هستند.

از طرفی این مطلب نیز وجود دارد که درختانی که رشد کند تری دارند به مراتب تراک و چگالی بافت آن نیز بیشتر خواهد بود. چوب هایی که دارای وزن مخصوص بالایی هستند با سرعت کمتری می سوزند و می توان از آن ها برای زغال استفاده نمود.

البته استفاده از چوب برای زغال را پیشنهاد نمی دهیم اما در مقایسه بین تنه درختان و شاخه های آن ها در قسمت تنه می توان انتظار چگالی بیشتری را داشت. در نهایت برای اندازه گیری وزن مخصوص چوب گردو نیاز است تا رطوبت داخلی آن سنجیده شود. زیرا رطوبت زیادتری که در بافت داخلی چوب است باعث می شود که چگالی چوب کمتر شود.

جمع‌بندی

چگالی چوب یکی از مهم‌ترین معیارها در تعیین کارایی و کاربرد چوب‌های مختلف است. این ویژگی علاوه بر تأثیر بر وزن، بر استحکام، مقاومت و حتی قابلیت شناوری چوب نیز تأثیر می‌گذارد. شناخت چگالی چوب به ما کمک می‌کند که در صنایع مختلف، از ساخت و ساز تا تولید اسباب‌بازی، بتوانیم بهترین انتخاب را داشته باشیم و محصولاتی با دوام و کیفیت بالا تولید کنیم.

آوا چوب

سوالات متداول

• آیا چگالی چوب به رطوبت آن بستگی دارد؟
  بله، رطوبت چوب می‌تواند چگالی آن را تغییر دهد. هرچه رطوبت بیشتر باشد، چگالی نیز افزایش می‌یابد.
• چگالی چوب سخت بیشتر است یا چوب نرم؟
  چوب‌های سخت معمولاً چگالی بیشتری دارند. برای مثال، بلوط و گردو چگالی بیشتری نسبت به کاج و صنوبر دارند.
• آیا چگالی چوب روی قیمت آن تأثیر دارد؟
  بله، چوب‌های با چگالی بالاتر معمولاً قیمت بیشتری دارند، زیرا دوام و استحکام بیشتری دارند و در صنایع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• آیا چگالی چوب بر روش کار کردن با آن تأثیر دارد؟
  بله، چوب‌های با چگالی بالا معمولاً سخت‌تر برش می‌خورند و ابزار مخصوص‌تری برای کار نیاز دارند.
• چگالی چوب چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
  چگالی چوب از طریق نسبت جرم خشک به حجم آن محاسبه می‌شود و روش‌های مختلفی مانند حجم‌سنجی آب و استفاده از ترازوهای دقیق وجود دارد.