در دنیای چوب‌های مهندسی‌شده، تخته چندلایی یا همان پلی وود (Plywood)، جایگاه بسیار مهمی دارد. این محصول متشکل از چندین لایه نازک چوبی است که با چسب‌های مقاوم به رطوبت به یکدیگر متصل شده‌اند. اما یکی از موضوعاتی که خریداران و صنعتگران با آن روبرو هستند، تفاوت در تعداد لایه‌ها و ضخامت این تخته‌هاست. چرا برخی تخته‌های چندلایی دارای 3، 5 یا 9 لایه هستند؟ چه عاملی باعث تغییر در ضخامت یا مقاومت آن‌ها می‌شود؟ این مقاله به بررسی تخصصی این موضوعات می‌پردازد.
مفهوم تعداد لایه و ضخامت در چندلایی
تعداد لایه‌ها در تخته چندلایه معمولاً فرد (3، 5، 7، 9 و …) در نظر گرفته می‌شود تا ساختار تخته از نظر تنش‌های داخلی متعادل باقی بماند. هر چه تعداد لایه‌ها بیشتر باشد، پایداری، مقاومت به پیچش و ماندگاری تخته نیز افزایش می‌یابد.
برای مثال:
- تخته سه لایه برای کابینت‌سازی و مصارف سبک مناسب است.
- تخته پنج لایه در صنعت مبلمان و دکوراسیون داخلی پرکاربردتر است.
- تخته نه لایه بیشتر در ساختارهای صنعتی و سازه‌ای مانند قالب‌بندی بتن یا زیرسازی سقف و کف‌پوش استفاده می‌شود.
چرا تفاوت در ضخامت و تعداد لایه چندلایی وجود دارد؟
کاربری متفاوت: تخته چندلایه‌ای که برای دیوارپوش داخلی استفاده می‌شود، نیاز به مقاومت بالا ندارد. اما تخته‌ای که در قالب‌بندی بتن یا سقف‌سازی کاربرد دارد باید بسیار مقاوم و ضخیم باشد.
نوع چوب و چسب مصرفی: تخته چندلایی ساخته‌شده از چوب سخت (Hardwood) مانند راش یا بلوط، حتی با تعداد لایه کمتر هم می‌تواند مقاوم باشد. در حالی‌که تخته ساخته‌شده از چوب نرم (Softwood) مانند صنوبر برای مقاومت نیاز به لایه‌های بیشتر دارد.
نوع ساخت و مهندسی تخته: برخی تخته‌ها مانند چندلایی مهندسی‌شده (Engineered Plywood) دارای ساختار خاصی هستند که در آن‌ها هر لایه از چوب متفاوتی تشکیل شده و همین موجب افزایش استحکام در عین حفظ وزن سبک می‌شود.
مقاومت به رطوبت و شرایط محیطی: تخته‌های چندلایه ضد آب یا مارین پلی وود معمولاً دارای لایه‌های بیشتری با چسب ضدآب و روکش محافظ هستند.
جهت مشاهده لیست قیمت چندلایی کلیک کنید
نکات تخصصی (ویژه و منحصربه‌فرد)
برخی تخته‌های نه لایه که برای استفاده در سازه‌های پل‌مانند موقت در ژاپن طراحی شده‌اند، دارای ساختار ترکیبی هستند که لایه‌های داخلی با فیبر شیشه یا رزین تقویت می‌شود.
در تولید تخته چندلایی ضدآب در فنلاند، از چسبی با پایه رزین فنولیک استفاده می‌شود که باعث می‌شود تخته‌ها در دمای زیر صفر نیز پایداری خود را حفظ کنند.
تخته‌های چندلایه وارداتی از مالزی گاهی دارای مغزی چندلایه نازک پاپیروس هستند که وزن تخته را تا 25% کاهش می‌دهد.
تخته چندلایه مخصوص کف‌پوش‌های ورزشی دارای لایه‌های انعطاف‌پذیر میانی است که شوک‌پذیری سطح را افزایش می‌دهد و از آسیب دیدگی جلوگیری می‌کند.
سوالات متداول
1. چرا برخی تخته‌های چندلایه دارای 3 لایه و برخی 9 لایه هستند؟
تعداد لایه به نوع کاربرد تخته، میزان مقاومت مورد نیاز و نوع چوب استفاده شده بستگی دارد.
2. آیا تخته پنج لایه مقاومت بالاتری نسبت به سه لایه دارد؟
بله، هرچه تعداد لایه‌ها بیشتر باشد، پایداری و مقاومت مکانیکی تخته نیز بیشتر خواهد بود.
3. تفاوت پلی وود معمولی با چندلایه ضدآب چیست؟
چندلایه ضدآب با چسب‌های خاص و روکش‌های مقاوم به رطوبت تولید می‌شود و برای محیط‌های مرطوب مناسب‌تر است.
4. آیا تعداد لایه بیشتر همیشه به معنای کیفیت بهتر است؟
خیر، کیفیت به عوامل دیگری مانند نوع چوب، چسب، فرآیند تولید و استانداردهای ساخت نیز وابسته است.
